Best Quest - Ulica dwóch Mikołajów

Best Quest - Ulica dwóch Mikołajów

Zapraszamy na spacer niezwykle ciekawą ulicą Mikołaja Kopernika w Krakowie!

Trasa questu nie wykracza poza ulicę Kopernika, choć wskazuje na obiekty warte zobaczenia, mieszczące się w pobliżu lub związane tematycznie z ulicą.

Początek questu:

Quest rozpoczyna się u wylotu ulicy Kopernika przy Domu Turysty - Hotelu PTTK Wyspiański w centrum Krakowa. Do ulicy można dotrzeć z dworca głównego PKS i PKP pieszo ulicą Westerplatte. Na miejsce startu dojedziesz też samochodem z możliwością zaparkowania na parkingu strzeżonym przy hotelu.

Jak szukać skarbu?

Podczas wędrówki, twoim zadaniem jest szukanie odpowiedzi na zagadki, które dadzą Ci literki potrzebne do ułożenia hasła. Hasłem będzie łacińska nazwa gatunku pewnego drzewa, której polską wersję należy podać na mecie questu by dostać skarb – odcisk symbolu wyprawy.

Czas przejścia: 1h 30 min

Zapraszamy do przejścia w świetle dziennym.

Guercino. Triumf baroku.

Od 20 września 2013 do 2 lutego 2014 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie trwa wystawa dzieł Guercina, jednego z najwybitniejszych malarzy włoskiego baroku. Eksponowane płótna pochodzą z kolekcji włoskich – pinakoteki oraz kościołów i pałaców Cento, rodzinnego miasta malarza, a także ze zbiorów słynnej rzymskiej Galleria Nazionale d’Arte Antica di Palazzo Barberini (Galerii Barberinich). Retrospektywna wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie to pierwsza w Europie tak bogata prezentacja twórczości włoskiego artysty poza jego ojczyzną. Autorem nowoczesnej aranżacji plastycznej ekspozycji jest Boris Kudlička, znany scenograf teatralny i projektant. Źródło: strona internetowa MNW

Guercino. Triumf baroku. Arcydzieła z Cento, Rzymu i kolekcji polskich

(20 września 2013 – 02 lutego 2014)

 

Fot. EWoźniak

 

Pokłon pasterzy w kościele Bożego Ciała

Pokłon pasterzy w kościele Bożego Ciała

Akt lokacyjny miasta Krakowa

Akt lokacyjny miasta Krakowa z  5 czerwca 1257r. wystawiony przez księcia Bolesława Wstydliwego to jeden z najstarszych i najcenniejszych dokumentów przechowywanych w zasobach Archiwum Narodowego.

Dokument sporządzony został w języku łacińskim na pergaminie. Spośród pięciu podwieszonych pieczęci zachowały się dwie: kasztelana krakowskiego i wojewody krakowskiego. Nie zachowały się pieczęci: księcia, biskupa krakowskiego i kapituły krakowskiej.

Dzisiaj (8 czerwca 2013r.) na jednodniowej wystawie zabytek został udostępniony dla zwiedzających.

 

Pompierzy, fajermani, strażacy

Po powstaniu styczniowym wielu jego uczestników wzięło aktywny udział w życiu społecznym miasta. Postacią szczególnie godną przypomnienia jest Wilhelm Fenz w latach 1904 - 1919 Naczelnik krakowskiej Ochotniczej Straży Ogniowej.
Pochodził ze spolonizowanej rodziny niemieckiej. Jako młody człowiek, wraz z innymi ochotnikami przedarł się przez granicę i w Ojcowie przyłączył do stacjonującego tam oddziału. Po upadku powstania styczniowego wrócił do Krakowa, został kupcem. Działał w Bractwie Kurkowym, a w latach 1878 i 1922 koronowany był na kurkowego króla. Wilhelma Fenza otaczał powszechny szacunek i podziw: "szczególnie mu do twarzy we wspaniałym uniformie naczelnika krakowskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. Pozłocisty kask, paradny mundur ze złotym kołnierzem i szpada z perłową rękojeścią u boku. 4 maja, w dniu świętego Floriana, który, jak wiadomo, z wielkiego cebra leje wodę na płonący dom, pan naczelnik kroczy przez miasto na czele wygalowanych pompierów, starszych pompierów oraz telegrafistów starszych i młodszych. Jadą wozy z drabinami, sikawkami, beczkowozy, zaprzężone w ogniste rumaki, które z trudem woźnice trzymają w cuglach, aby nie porwały się do wyciągniętego cwału i nie stratowały kroczących na piechotę "fajermanów", których kredą wypolerowane kaski błyszcza w słońcu niby szyszki rzymskiego legionu. A owi pompierzy w odróżnieniu od etatowych strażaków zawodowej miejskiej straży pożarnej to nie byle jakie towarzystwo. Synowie najprzedniejszych rodzin maja sobie za zaszczyt służyć jako ochotnicy. Nawet latorośl z rodu Potockich ćwiczy wspinanie się po drabinie, skakanie na płachtę lub zjeżdżanie po słupie (hr. Andrzej Potocki - E.W.) (...)" - pisał o nim Stanisław Broniewski.


Bibliografia:

1. Broniewski St., Igraszki z czasem, Kraków 1973, ss. 50-52

Krakowska Straż Pożarna ma 140 lat!

28 kwietnia 1873r. krakowscy radni podjęli uchwałę o utworzeniu Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej. Pierwszym Naczelnikiem mianowano Wincentego Dołęgę - Eminowicza. Stan jednostki stanowiło 100 strażaków (1 naczelnik, 40 pompierów, 9 woźniców i 50 pomocników).
Pierwotną siedzibą krakowskich strażaków był budynek Postrzygalni  w południowej części Sukiennic, następnie odwach przy Ratuszu a od 1879 budynek przy ul. Kolejowej (obecnie Westerplatte).  Pierwsze samochody gaśnicze krakowska straż pożarna otrzymała w 1914r. Zastąpiły wcześniej używany tabor konny.

Budynek Straży Pożarnej przy ul. Westerplatte 19

Strażnicę pożarniczą wzniesiono w latach 1877-1879 wg proj. architekta Macieja Moraczewskiego. Zespół budynków utrzymanych w stylu neogotyckim pomieścił koszary oficerów i strażaków, pogotowie pożarnicze, garaże dla sikawek konnych i pojazdów strażackich, suszarnię węży, zbiornik wodny, sale gimnastyczną i telegraf alarmowy. Walery Eliasz Radzikowski nazwał strażnicę: "siedzibą piękną, wedle planów Macieja Moraczewskiego, byłego dyrektora budownictwa miejskiego, zbudowaną w stylu gotyckim, zupełnie w duchu starych budowli".  Po dziś dzień kompleks zachował swój historyczny układ architektoniczny i jest wykorzystywany przez Komendę Miejska Straży Pożarnej w Krakowie.

 

Strażnica pożarnicza przy ul. Westerplatte 19 włączona została jako jeden z obiektów do Krakowskiego Szlaku Techniki.

 

Źródła:

 

1. Broniewski St., Igraszki z czasem, Kraków 1973, s. 286
2. Plenerowa wystawa fotografii przy ul. Wawrzyńca 15
3. Strona internetowa Krakowskiej Straży Pożarnej

 



Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego są okazją do poznania miejsc ciekawych, intrygujących i zazwyczaj niedostępnych. Tegoroczna edycja przybliżyła Krakowską Akademię Sztuk Pięknych. Gabinet Rektora Akademii pełen jest portretów i autoportretów rektorów minionych kadencji od samego Jana Matejki poczynając.  "To tutaj bije serce działania i twórczej kreacji Uczelni" - informował przewodnik.

Sala Senacka

Gabinet Rektora

Gabinet Rektora

Fotel Jana Matejki. W szafie - rekwizyty
 wykorzystywane w obrazach

 

 

"Nie garb się!". Wystawa w Kamienicy Hipolitów

W Kamienicy Hipolitów otwarta została nowa ekspozycja „Nie garb się!”, będąca kontynuacją cyklu wystaw Muzeum Historycznego Miasta Krakowa "Od frontu i od kuchni". Opowiada o edukacji, dobrych manierach, odpoczynku i zabawie na świeżym powietrzu. Akcja toczy się w Krakowie na przełomie XIX i XX wieku. W czasach, w których kierowane do młodej osoby polecenie "nie garb się!" dotyczyło każdej dziedziny życia i traktowane było nadzwyczaj poważnie...

Zapraszamy:)

W zaciszu domowym

Odpoczywamy w Parku Jordana

Lekcja kaligrafii

Arcybractwo Męki Pańskiej. Jedyne w Europie

W każdy piątek Wielkiego Postu klasztorne krużganki i kościół OO. Franciszkanów w Krakowie przemierza niezwykła procesja. Jej uczestnicy odziani są w czarne tuniki i kaptury. „Memento homo mori”, „Pamiętaj człowiecze, na śmierć” – powtarzają chórem. W rękach trzymają ludzkie czaszki, kroki kierują do kaplicy Męki Pańskiej, gdzie odbywa się nabożeństwo. Jedyne takie bractwo w Europie. Arcybractwo Męki Pańskiej, działające nieprzerwanie od 1595 roku. Założone przez kanonika katedralnego, później biskupa Marcina Szyszkowskiego zrzeszało monarchów, możnych i mieszczan. Jak czytamy u Zygmunta Glogera:

„Członkowie jego zadawali [076]sobie najostrzejsze pokuty, a mianowicie: podczas sejmów, na intencję, aby się spokojnie odprawowały i szczęśliwie kończyły, w czasie obchodu po siedmiu różnych kościołach biczowali się, również na intencję całej Rzplitej, aby ją Bóg za przyczyną błogosławionej Salomei od Turka zabezpieczyć raczył i. t. d. Starsi tego bractwa, w towarzystwie księdza i dozorującego chorych, co kwartał odwiedzali więźniów, niosąc im pociechę religijną i wsparcie. Oprócz tego obowiązkiem bractwa było starać się o złagodzenie kary dla uwięzionych przez wyjednanie im przebaczenia zwierzchności lub strony pokrzywdzonej. To uwalnianie więźniów odprawiano z pewną uroczystością religijną, która na umoralnienie winowajców zbawiennie wpływała.”

Członkowie Arcybractwa Męki Pańskiej

W kaplicy Męki Pańskiej

 

Bibliografia:

1.       Gloger Z., Encyklopedja staropolska, t. I, Warszawa ss. 67-68

"Apteka pod Orłem". Otwarcie.

Dziś uroczyste otwarcie nowej wystawy w "Aptece pod Orłem" - ważnego elementu muzealnej Trasy Pamięci 1939-1956. Muzeum Pamięci Narodowej „Apteka pod Orłem” powstało w 1983r., a w 2004r. stało się częścią Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Od początku istnienia wystawa poświęcona była tematyce zagłady Żydów krakowskich oraz wyjątkowej roli, jaką w tragicznych czasach okupacji odegrał Tadeusz Pankiewicz, farmaceuta oraz właściciel budynku, w którym od 1909 r. mieściła się apteka. Za działalność w czasach okupacji na rzecz pomocy i ratowania Żydów Pankiewicz został odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Więcej o wystawie w Dwutygodniku Miejskim KRAKÓW.PL nr 5/2013

Plac Bohaterów Getta. Przed wielkim otwarciem wystawy
w "Aptece pod Orłem"

W oczekiwaniu na wieczorne otwarcie wystawy...

Maslenica, Mięsopust

11-17 marca - Maslenica, święto o starosłowiańskich korzeniach związane z pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny. Na Rusi nazywano ją także Mięsopustem. Na rosyjskich stołach królują bliny.

Król blin :) (fot. Аргументы и Факты)

Czytaj w oryginale: Масленичная неделя: суть, традиции и особенности - Главное - Общество - Аргументы и Факты

A w Ojcowie...

W Ojcowie wprawdzie jeszcze zima, ale spacer Doliną Prądnika nadzwyczajny!

Szum potoku...

Skały o tajemniczych kształtach...

Stary zamek na niedostępnej górze ;)

 

Kraków młodopolski

„Cichy Kraków rozbrzmiał odgłosem temperamentów i fantazyj artystycznych, do których miasto artystyczne jak Paryż, Monachium dawno jest przyzwyczajone, ale które tutaj robiły sensację, irytowały i gorszyły każdego szanującego się episjera. Mały pokoik w kawiarni Turlińskiego – ochrzczony secesyjnie nazwą klubową Paon – stał się świadkiem biesiad artystycznych, dysput nieskończonych, wylewów uczuć gwałtownych, improwizacyj i turniejów malarskich i poetyckich, budowania zamków na lodzie, walk z filistrami („mydlarzami”) namiętnych, naiwności i porywów szczytnych, które od wieków cechowały i cechują wszelką brać artystyczną”.
Wilhelm Feldman, Piśmiennictwo polskie 1880-1904, Lwów 1905, t. II, s. 177-181

W Kamienicy Szołayskich „Zawsze Młoda! Polska sztuka około 1900” wystawa, która przenosi nas w cudowne lata fin de siècle'u. Boznańska, Wyczółkowski, Wyspiański, Sichulski - prawie 300 dzieł polskiej sztuki w kilku elegancko urządzonych salach. 

"Zawsze Młodą" oglądać moża do września 2013r.

 

Zawsze Młoda! Zawsze aktualna!

 

Kościoły krakowskiego Kazimierza i Stradomia

Kościół p.w. Bożego Ciała Kanoników Regularnych Laterańskich ufundował król Kazimierz Wielki ok. 1340r., jako kościół parafialny dla miasta Kazimierza. Przy kościele pracowała strzecha budowlana kierowana przez rodzinę Czipserów. W 1405r. Władysław Jagiełło i biskup krakowski Piotr Wysz osadzili tutaj sprowadzonych z Kłodzka na Śląsku kanoników regularnych laterańskich. W posiadaniu kanoników znajduje się wyjątkowo cenny obraz. Jest nim XIV-wieczna Matka Boska z Dzieciątkiem zw. „od demonów”. Jak podają przekazy archiwalne, w przeszłości obraz był używany do egzorcyzmów. Pochodzi z Roudnicy w Czechach, a do Krakowa dostał się wraz z zakonnikami uchodzącymi z ogarniętych wojnami husyckimi Czech. W prezbiterium kościoła obejrzymy pięć XVII-wiecznych obrazów pędzla Wojciecha Podkory ilustrujących najważniejsze święta kościelne. Są to: Narodzenie Chrystusa, Ostatnia Wieczerza, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Wniebowzięcie Matki Bożej. Jak chce lokalna opowieść ufundował je zakonnik, niejaki Żurawek za pieniądze uzyskane z egzorcyzmów.


Kościół Bożego Ciała. Wnętrze (fot. EW)
 

Fragment obrazu relikwiarzowego
Matka Boska z Dzieciątkiem (Fot. EW)



Obrazy w prezbiteriu kościoła Bożego Ciała (Fot. EW)

Do XVIII wieku obecny kościół i klasztor OO. Bonifratrów należał do trynitarzy. Zakon, którego powołaniem był wykup jeńców chrześcijańskich z rąk niewiernych przybył do Krakowa ze Lwowa w 1688r. na zaproszenie biskupa krakowskiego Jana Małachowskiego. Po wymarciu trynitarzy wzniesioną wg proj. Franciszka Placidiego świątynię zamieniono w 1796r. na magazyn wojskowy. Potrynitarski zespół kościelno-klasztorny przejęli na pocz. XIXw. bonifratrzy, przeprowadzając się tutaj z ul. Św. Jana, gdzie mieszkali od 1609r. osadzeni przy wzniesionym dla nich kościele p.w. ŚŚ.Urszuli i Jana Bożego. W świątyni spotykamy zatem godła obu zakonów: trynitarzy - umieszczony na białym tle czerwono-niebieski krzyż (kolor biały symbolizuje Boga Ojca, czerwony – Jezusa Chrystusa, niebieski zaś – Ducha Świętego) i bonifratrów - pęknięty owoc granatu z krzyżem. Wysypujące się nasiona to zachęta do licznych czynów miłosierdzia, a umieszczona na krzyżu cierniowa korona i nad krzyżem gwiazda – dążenie do doskonałości poprzez trud i cierpienie.

Godło zakonu bonifratrów i zakonu trynitarzy (Fot. EW)

Sygnowana przez Josefa Piltza z Moraw późnobarokowa polichromia na sklepieniu nawy nawiązuje do działalności trynitarzy i przedstawia scenę wykupu więźniów chrześcijańskich z niewoli muzułmańskiej przez Św. Jana z Mathy. U samego dołu malowidła, z prawej strony, widoczna jest twarz mężczyzny, który obserwuje całe wydarzenie przez zakratowane okienko. Jest to prawdopodobnie autoportret autora fresków. Na obramieniu okna umieszczono tajemnicze inicjały "JP".

Polichromia Josefa Piltza (Fot. EW)

Czy to Josef Piltz? (Fot. EW)

Zakon misjonarzy sprowadził do Krakowa z Chełmna w 1682r. biskup Jan Małachowski. Obecny kościół p.w. Nawrócenia Św. Pawła wzniesiono w l. 1719-1728 wg proj. arch. Kacpra Bażanki. Początkowo zakonnicy osiedli na Wawelu, skąd na pocz. XIX-stulecia zostali usunięci przez Austriaków. Od lat 30-tych XX-wieku w stradomskiej siedzibie działa Muzeum Historyczno-Misyjne. Można w nim obejrzeć m.in. pochodzące z katedry na Wawelu cenne wczesnorenesansowe epitafia: Juliana Chełmskiego, Jana z Oświęcimia zw. Sacranusem, Melchiora Sobka czy też XVI - wieczny portret króla Stefana Batorego pędzla Marcina Kobera.

 

"Przyjaciel Krakowa". Kościoły krakowskiego Kazimierza i Stradomia

W weekend szereg opowieści: o obrazie w przeszłości używanym do egzorcyzmów, o tym, kto zajmował się wykupem jeńców z niewoli otomańskiej w XVII stuleciu i o niezwykłych losach budowniczego kaplicy Zygmuntowskiej. Spotykamy się w sobotę 02 marca br. o godz. 09.15-09.30 na Placu Wolnica, w centrum krakowskiego Kazimierza. Spacer jest bezpłatny, bo to w ramach akcji Koła Grodzkiego PTTK "Zdobywamy Odznakę Przyjaciela Krakowa". Natomiast w niedzielę 03 marca poznamy kościół OO. Misjonarzy na Stradomiu i dowiemy się co kryje tamtejsze muzeum. To zwiedzanie objęte jest miejscówkami, które można nabyć w Kole Grodzkim PTTK przy ul. Zyblikiewicza 2b w godzinach pracy biura
Do zobaczenia :)



Dokument króla Władysława Jagiełły dla Kanoników Regularnych Laterańskich. Fot. EWoźniak

Kościół ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła

Oglądany przez turystów w przelocie w trakcie spaceru Drogą Królewską z Wawelu w kierunku Barbakanu lub odwrotnie. Jego wnętrze kryje prawdziwe skarby, dlatego warto wejść do środka by poznać bliżej tę imponującą krakowską świątynię.



Ok. 1830r. do kościoła ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła przeniesiono parafię ze zburzonej kolegiaty Wszystkich Świętych. Trafił tu także XV - wieczny wizerunek Madonny. Wg tradycji do Krakowa przywiózł go w 1647r. dopełniając ślubu pewien szlachcic węgierski i ofiarował kolegiacie Wszystkich Świętych, gdzie obraz szybko zasłynął cudami.



W krypcie pod prezbiterium spoczął jezuita ks. Piotr Skarga zwany "największym kaznodzieją Rzeczypospolitej". Pomnik ks. Piotra znajdujący się pierwotnie w katedrze wawelskiej wykonał w Rzymie w 1869r. Oskar Sosnowski.



Jak się przekonać, że Ziemia wiruje :)? W każdy czwartek o godz. 10.00, 11.00 i 12.00 w kościele odbywa się pokaz wahadła Foucaulta.

"Przyjaciel Krakowa". Kościół ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła

Sekret Księdza Piotra Skargi, skarby z nieistniejącego kościoła p.w. Wszystkich Świętych, gdzie i kiedy zobaczysz wahadło Foucaulta - o tym wszystkim już w sobotę 23 lutego 2013r. Spotykamy się o godz. 11.15 - 11.30 ul. Grodzka 52a przed kościołem ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła. Jedną z najpiękniejszych i najciekawszych świątyń naszego miasta zwiedzimy bezpłatnie w ramach akcji Koła Grodzkiego PTTK: "Zdobywamy Odznakę Przyjaciela Krakowa". Do zobaczenia :)




Marzec 1936r. Uczestnicy otwarcia trumny Księdza Piotra Skargi. Fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego