25.11.2015

Osadzanie Chochoła. Co nowego w "Rydlówce"?

20 listopada 1900 r. w dworku Włodzimierza Tetmajera odbyło się słynne wesele Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, córką bronowickiego chłopa, które stało się osnową „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Wesele trwało trzy dni. 21 listopada odbyły się oczepiny Jadwigi Mikołajczykówny. Od niemal pięćdziesięciu lat, właśnie tego dnia w „Rydlówce” organizowana jest impreza pod nazwą „Osadzanie chochoła”. W tym roku rangę imprezy podniosło podpisanie umowy na mocy której „Rydlówka” staje się częścią Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.







Materiał ze strony Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.



31.10.2015

Cmentarz Rakowicki w Krakowie.

Wymowa cmentarza:


„Cmentarz jako temat ideowo-plastyczny zawsze był i będzie jednym z najciekawszych przejawów kultury i jednym z najważniejszych źródeł jej dziejów. Od wieków zajmuje się nim twórczość artystyczna w literaturze, muzyce, malarstwie w rzeźbie i sztuce ogrodniczej. Bożą rolę orzą nie tylko ból i łzy, obsiewają ją też anioły ziarnem najwznioślejszych uczuć, ale profanują ją też wyzysk i banalność „tak zwanej sztuki”. Jakżeby chciało się tego uniknąć. Tu wreszcie na niewielkim kawałku pola wije się wciąż nieprzewidzialnym nigdy szlakiem granica życia i śmierci, co dzień inaczej tu okopywana (…)”.

(Profesor Zygmunt Novák).


Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Grób Anny i Erazma Jerzmanowskich.









Zachęcam do poznania historii i zwiedzania cmentarza Rakowickiego wg opracowanej przeze mnie trasy. Czas przejścia ok. 2 godz. 30 min.

4.06.2015

Ottomania. Wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej.


W Bibliotece Jagiellońskiej w dniach 18 maja-10 lipca 2015 roku prezentowana będzie wystawa "Imperium Osmańskie w oczach Europy. Turcja w dobie renesansu".


Plakat wystawy. Biblioteka Jagiellońska.
 
 
Wystawa ta jest wydarzeniem towarzyszącym przedsięwzięciu Muzeum Narodowego w Krakowie, skupiającemu się wokół ekspozycji pt. "Ottomania. Osmański Orient w sztuce renesansu", organizowanej w okresie 25 czerwca - 27 września 2015 roku, w ramach międzynarodowego projektu pt. "Ottomans & Europeans: Reflecting on five centuries of cultural relations", współfinansowanego ze środków Programu Unii Europejskiej "Kultura".
 


Wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej. Fot. EWoźniak

Wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej. Fot. EWoźniak
 
Zaprezentowanie na wystawie blisko 40 wybranych obiektów ze zbiorów specjalnych Biblioteki Jagiellońskiej, ma na celu przybliżenie cieszących się najżywszym zainteresowaniem wątków tematycznych polskiej i europejskiej literatury dotyczącej Turcji z okresu XVI i XVII wieku. Na wystawie zostaną pokazane dotyczące Turcji cenne i rzadko prezentowane szerokiej publiczności starodruki, rękopisy, mapy i ilustracje z okresu renesansu. Szczególnie warte polecenia są: rękopis z końca XVI wieku, tzw. Libri Picturati, z rysunkami ukazującymi m.in. przedstawicieli różnych grup społecznych i etnicznych Turcji, „Kronika wszystkyego świata” z 1554 roku autorstwa Marcina Bielskiego, trzy bardzo cenne i rzadkie mapy – inkunabułowe wydanie „Cosmographii” Ptolemeusza oraz atlasy Mercatora i Orteliusa, oba z początku XVII wieku.
 

"Cosmographia" Claudiusa Ptolemaeusa. Fot. EWoźniak

"Kronika wszystkyego świata" Marcina Bielskiego. Fot. EWoźniak
 
Wystawa dzieli się na pięć części: genealogia władców osmańskich, dwór sułtański, podróże i poselstwa do Turcji, wojsko, polska literatura antyturecka.



Wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej. Fot. EWoźniak

Wystawa w Bibliotece Jagiellońskiej. Fot. EWoźniak





1.06.2015

Ottomania. Kapa liturgiczna z krakowskiego klasztoru.

Należąca do zbiorów Klasztoru Księży Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie kapa kościelna, będzie jedną z atrakcji otwieranej w czerwcu wystawy Ottomania.Osmański Orient w sztuce renesansu.

Jak pisze kurator wystawy Michał Dziewulski: „pierwszą rzeczą na jaką zwrócimy uwagę, to wygląd kapy. Olbrzymi płat tkaniny ( 275×135 cm) uderza wciąż żywą barwą szkarłatu. Jego powierzchnia haftowana jest w powtarzający się umowny motyw kwiatów goździka, o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie. Ten układ kwiatów, zwany sieciowym, dominuje tak mocno, że trudno zauważyć inne występujące na tkaninie motywy, w postaci wici roślinnej i kwiatów tulipana wykonanych złoconymi, srebrnymi i jedwabnymi nićmi. Goździk i tulipan należą do dwóch najpopularniejszych kwiatów w Turcji, gdzie tkanina ta została wykonana.

Nie do końca jasne jest, w jaki sposób znalazła się w Polsce. Jest wielce prawdopodobne, że przybyła do nas z Włoch wraz z bogatym bagażem nuncjusza papieskiego Francesco Simonetty, który dotarł do Krakowa w styczniu 1607 roku po przeszło półrocznej podróży. Tkanina ta, już prawdopodobnie przed podróżną we włoskich warsztatach tkackich przerobiona została na kapę liturgiczną i ozdobiona haftami.

Na tkaninę naszyto wtórnie pretekstę w postaci poziomego pasa z haftowanym wzorem przedstawiającym popiersia 6 apostołów (Piotra, Jana, Andrzeja, Pawła, Jakuba oraz Tomasza), Ducha Świętego oraz dwa pola z powtórzonym herbem Simonetty. Hafty uzupełnia półowalny kaptur z wyobrażeniem popiersi Marii i Michała Archanioła w otoczeniu wici roślinnej nawiązującej stylem do XVI-wiecznej maureski.

Nie jest również wykluczone, że hafty te powstały już w Krakowie, gdzie działała znaczna kolonia włoska,  bowiem kapa ta ok. roku 1610 znalazła się w posiadaniu Lateranów jako  fundacja Francesco Simonetty”.

Cytat pochodzi z bloga Muzeum Narodowego w Krakowie http://blog.mnk.pl/urok-orientu-z-krakowskiego-kosciola/


 

Ottomania. Osmański Orient w sztuce renesansu - Muzeum Narodowe w Krakowie.

Dürer, Memling, Bellini, Tintoretto, Veronese. Dzieła tych wspaniałych i cieszących się popularnością wśród publiczności artystów będzie można oglądać w Krakowie od 26 czerwca do 27 września 2015r. za sprawą niezwykłej wystawy „Ottomania. Osmański Orient w sztuce renesansu”. Przygotowuje ją Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy Palais des Beaux-Arts (BOZAR) w Brukseli. Ekspozycja jest częścią dużego międzynarodowego projektu "Ottomans & Europeans: Reflecting on five centuries of cultural relations".
Więcej o wystawie na stronie Muzeum Narodowego w Krakowie tutaj


Tycjan (warsztat), Portret sułtanki Roksolany (?), ok. 1545-1555, The John and Mable Ringling Museum of Art, Sarasota  [za:] http://mnk.pl/wystawy/ottomania-osmanski-orient-w-sztuce-renesansu                          









19.05.2015

Władysław Ekielski - kamienica Antoniego Suskiego. Plac Dominikański 1/ul. Grodzka 26.

Dom, zwyczajowo nazywany kamienicą Suskich powstał w latach 1906-1909 w miejscu wyburzonych siedemnastowiecznych zabudowań. Nazwa kamienicy pochodzi od nazwiska kupca krakowskiego Antoniego Suskiego, prowadzącego w niej sklep kolonialny z restauracją i palarnią kawy. Budynek faktycznie wzniósł jego syn  Wiktor, powierzając prace architektoniczno-budowlane Władysławowi Ekielskiemu (1855-1927).  Dom Suskich był ostatnią krakowską pracą tego znanego i cenionego budowniczego. [1]
Kamienica  reprezentuje charakterystyczną dla Krakowa architekturę w typie zmodernizowanego eklektyzmu. Jej narożnik dekoruje ozdobny portal, prowadzący do dawnego sklepu Antoniego Suskiego. Uwagę zwraca szyld firmy wykonany techniką mozaiki (proj. J. Bukowski, 1909r.), wieńcząca  dom attyka z motywem Oka Opatrzności i maszkaronami, wzorowanymi na maszkaronach zdobiących Sukiennice.   

[1] W. Komorowski, I. Kęder, Ikonografia kościoła Dominikanów i ulicy Grodzkiej w Krakowie, Kraków 2005, s. 237

Kamienica Suskich - widok od strony ul. Grodzkiej.
Kamienica Suskich - widok od strony Placu Wszystkich Świętych.
Kamienica Suskich - wejście od strony ul. Grodzkiej 26.
Kamienica Suskich - fragment attyki.
Kamienica Suskich - szyld firmy nad wejściem.
Kamienica Suskich - szyld firmy nad wejściem.



13.05.2015

Jan Sas-Zubrzycki - dom własny przy al. Słowackiego 7 w Krakowie.

W ramach obchodów Święta Narodowego Trzeciego Maja mieszkańcy i goście miasta mieli okazję zwiedzić sześć krakowskich kamienic, które w ostatnich latach odremontowano z pomocą Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. 3 maja 2015 roku można było zobaczyć: Skarbiec Domu Arcybractwa Miłosierdzia przy ul. Siennej 5, polichromie w kamienicach przy ul. Szewskiej 9 i Basztowej 24, odgruzowane gotyckie piwnice Domu Wita Stwosza przy ul. Grodzkiej 39 i klatki schodowe w domach własnych dwóch znanych krakowskich architektów Jana Sas- Zubrzyckiego przy al. Słowackiego 7 oraz Karola Zaremby przy ul. Garncarskiej 16.

Znany krakowsko-lwowski budowniczy Jan Sas-Zubrzycki (1860-1935) mieszkał w Krakowie w latach 1886-1912. Od 1900r. przez 12 lat pełnił obowiązki inspektora Budownictwa Miejskiego. Budynek przy al. Słowackiego 7 zaprojektował z myślą o sobie i wzniósł w latach 1895-1899. Kamienica do dziś należy do jego potomków.

Remont konserwatorski objął „dekorowaną malowidłami klatkę schodową, przykrytą witrażową kopułą, jedyną tego typu w Krakowie, powstałą przed rozpoczęciem działalności przez słynną pracownię witrażową Żeleńskich. Na 1-szym piętrze reprezentacyjny salon z drewnianym stropem ozdobionym galerią rzeźbionych głów, prawdopodobnie to głowy członków rodziny, a na belce centralnej - głowa samego Jana Sas-Zubrzyckiego. Konserwatorzy zajęli się też odnowieniem fryzów podstropowych oraz pięknie zdobionych drzwi, kominka w salonie, a w kolejnym pomieszczeniu - arkady z marmurową kolumną i ozdobnym narożnikiem. Tu przywracano pierwotną kolorystykę, szukając analogii m.in. w Kościele Mariackim. - Kolumna, strop, wielkie lustro – to cytaty z polskiej sztuki średniowiecznej, motywy, które Sas-Zubrzycki przetworzył na własne mieszkanie. Przeprowadzono również konserwację elewacji frontowej łącznie z pokryciem dachowym, zniszczonej i zanieczyszczonej w wyniku sąsiedztwa głównej arterii komunikacyjnej miasta” (cytat z ulotki informacyjnej udostępnianej zwiedzającym).



Fragment fasady kamienicy.
Dekoracja sieni.
Sień. Mozaika podłogowa.
Kopuła witrażowa.
Klatka schodowa z kopułą witrażową.


Dom własny Jana Sas - Zubrzyckiego (pierwszy z prawej).
Fragment fasady kamienicy.

 

10.05.2015

Karol Zaremba - dom własny przy ul. Garncarskiej 16 w Krakowie.

W ramach obchodów Święta Narodowego Trzeciego Maja mieszkańcy i goście miasta mieli okazję zwiedzić sześć krakowskich kamienic, które w ostatnich latach odremontowano z pomocą Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. 3 maja 2015 roku można było zobaczyć: Skarbiec Domu Arcybractwa Miłosierdzia przy ul. Siennej 5, polichromie w kamienicach przy ul. Szewskiej 9 i Basztowej 24, odgruzowane gotyckie piwnice Domu Wita Stwosza przy ul. Grodzkiej 39 i klatki schodowe w domach własnych dwóch znanych krakowskich architektów Jana Sas- Zubrzyckiego przy al. Słowackiego 7 oraz Karola Zaremby przy ul. Garncarskiej 16.

Budynek przy ul. Garncarskiej 16 to jeden z trzech na terenie Krakowa domów własnych Karola Zaremby (1846-1897). Wzniesiony w latach 1896 – 1898 wg proj. i pod kierunkiem tego wziętego budowniczego utrzymany jest w stylu malowniczego eklektyzmu. Fasadę zdobi rzeźba z 1898r. autorstwa Tadeusza Błotnickiego przedstawiająca młodego mężczyznę trzymającego w ręku dzban. Jest to najprawdopodobniej garncarz. Dzieło nawiązuje do zawodu, jaki wykonywali w średniowieczu mieszkańcy tej części Krakowa i do nazwy ulicy, przy której dom się znajduje. Na fasadzie znajduje się ponadto sygnatura architekta, rok powstania kamienicy, płycina z kwiatową dekoracją i interesująca ankra w formie inicjału Karola Zaremby.

Jak podaje udostępniona zwiedzającym ulotka informacyjna „w roku 2013 rozpoczęto konserwację klatki schodowej kamienicy. Jest to główna klatka schodowa, zabiegowa z kamiennymi stopniami na stalowych dźwigarach z żelazną, kutą balustradą z drewnianą poręczą. Sklepienia klatki schodowej są polichromowane o kompozycji ramowej z dekoracją kandelabrową (nawiązujące do malowideł pompejańskich).”

Karol Zaremba - projektant i właściciel owej ciekawej realności nigdy w niej niestety nie zamieszkał. Zmarł przed zakończeniem inwestycji w 1897r.

Kamienica przy ul. Garncarskiej 16.
Rzeźba garncarza na fasadzie kamienicy (proj. T. Błotnicki, 1898r.)
Płycina z dekoracją kwiatową i ankra z inicjałem Karola Zaremby.
Płytki podłogowe w sieni kamienicy.
Odnowiona polichromia.
Odnowiona polichromia.


24.04.2015

Średniowieczny Kraków.

Wirtualna rekonstrukcja Krakowa w okresie romańskim i przedromańskim. Ponad 1000 obiektów odtworzonych dzięki badaniom archeologicznym i historycznym. Filmy pochodzą ze strony https://youtu.be/n818sg7YavI i https://youtu.be/X0xHh4H8QAk



31.03.2015

Renowacja sarkofagu króla Stefana Batorego.

W poniedziałek rano (30.03.2015r. - EW) rozpoczęto rozbieranie sarkofagu króla Stefana Batorego. Reporterka "Kroniki" mogła się temu przyglądać, dzięki czemu TVP Kraków jako jedyny nadawca może Państwu tę relację pokazać. Niezwykle rzadko zagląda się do królewskich grobów i zawsze towarzyszy temu wyjątkowa celebra.

Początek renowacji sarkofagu Stefana Batorego - TVP Kraków - Telewizja Polska S.A.